Kripto para yatırımınızın getirisini artırmak istiyorsanız, son dönemlerin büyüyen modası olan yield farming ile ilgilenebilirsiniz. Yield farming, kripto para birimlerinizden daha fazla gelir elde eden merkezi olmayan finans (DeFi) protokollerini kullanan bir sistemdir.
Bu makalemizde, yield farming’in ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve kripto para birimlerinden aldığınız veriminizi artırmak için yield farming kullanmanın yararları ve risklerine yer vereceğiz.
Yield Farming
Yield farming hakkında konuşulduğunda akla ilk olarak, Yıllık Yüzde Verim (APY) gelmektedir. Bu terim, kripto paralarda bir nevi faiz anlamına gelir ve bu süreçte ne kadar kazanç elde edileceğini size aktarır. Bu noktada, banka faiz oranları son derece düşük olduğundan, yield farming daha caziptir. Bazen üç basamaklı APY’ler bile sunulduğu görülebilir (gerçi getirilerin birçok riski vardır ve uzun sürmesi pek olası değildir).
Kripto para varlıklarından gelir elde etmenin birçok yolu vardır. İlk yol, tokenlerinizi blockchain üzerine koymaktır. Solana (SOL), Cardano (ADA) ve Polkadot (DOT) gibi paydaş kanıtı sistemlerini kullanan ağlar, blockchain işlemlerini doğrulamak için paydaşları ödüllendirir. Ethereum (ETH) ayrıca Ethereum 2.0 ile bir hisse kanıtı sistemine doğru ilerlemekte ve ağda stake yapanlara ödüller sunmaya hazırlanıyor. Proof of Stake sistemi, kripto para madencilerini ödüllendiren enerji yoğunluklu çalışma kanıtı sistemine bir alternatiftir.
Gelir elde etmek için ikinci yol, borç veren olmak için bir borç verme protokolü kullanmaktır. Borçlular, kripto varlıklarına karşı borç almak için çeşitli borç verme protokollerini kullanabilirler. Bu sistemde sermayeye katkıda bulunan kişilere bir miktar faiz verilir. Yani bir hissedar iseniz, borç verenlerden faiz alabilirsiniz.
Kripto para varlıklarından gelir elde etmek için son yol, Uniswap veya Pancakeswap gibi merkezi olmayan borsalar için bir likidite sağlayıcısı olmaktır. Merkezi olmayan bir borsada aynı değere sahip birden fazla kripto para birimi sağlamak, bir kripto para birimini diğeriyle değiştirmek isteyen yatırımcılar için takas oluşturmayı mümkün kılar. Bir likidite sağlayıcısı olarak, karşılığında borsada toplanan ücretlerin bir kısmını alabilirsiniz.
Stake ile yield farming yapmak
Proof-of-stake blok zinciri teknolojisinin uzun vadeli potansiyeline inanıyorsanız, yerel bir token satın almak ve onu ek ödüller kazanmak için kilitlemekle ilgilenebilirsiniz.
Kripto paralarda stake yapmak, varlıklarınızı Solana gibi bir blok zinciri protokolüne atamanızla gerçekleşir. Protokol daha sonra blok zincirindeki bir sonraki bloğu onaylamak için stake yapanlardan birini seçer. Ne kadar çok stake yaparsanız seçilme şansınız o kadar artacaktır. Bunun ardından seçilen kişi, bloğu onayladığı için bir ödül alır. Bu yöntemi günümüzde Binance ve Coinbase borsaları üzerinden de kolaylıkla yapabilirsiniz. Borsa üzerinde bir taahhüt süresi seçebilir ve bu sürenin sonucunda kripto varlıklarınızdan gelir elde edebilirsiniz.
Borç vererek yield farming yapmak
Kripto varlıklarınızı bir borç verme protokolüne adamayı seçerseniz, daha yüksek bir getiri elde edebilirsiniz. Kripto para sahiplerinin varlıklarını tasfiye etmeden ve vergi ödemeden kripto para varlıklarının miktarına erişmelerine izin vermek için çeşitli kredi protokolleri oluşturulmuştur. Sistemler bunu, aşırı teminatlı krediler sunarak yaparlar. Bu nedenle, 100 dolarlık bir kripto para kredisi almak için bir borç verenin 200 dolara kadar teminata ihtiyacı olabilir.
Bu protokollerden biri kapsamında borç veren olursanız, borç verenlerin varlıklarınız için ödeyeceği faizi kazanırsınız. Faiz oranı arz ve talebe göre belirlenir ve bir dakika içinde değişebilir. Günümüzde protokoller, daha tutarlı getiriler arayan borç verenler için faiz oranlarını dengelemek için çalışmaktadır.
Borç veren olarak bu sisteme katılmak Compound veya Aave gibi bir DeFi protokolü kullanmanızı gerektirecektir. Ödünç vermek istediğinizde, ödünç vermek istediğiniz varlıklarınızı ona eşdeğer tokenler ile değiştirirsiniz. Krediler borçlulardan faiz toplarken, bu tokenlerdeki döviz kuru sürekli olarak değişmektedir. Bu yüzden de orijinal kripto para biriminizle varlıklarınızı takas etmeye gittiğinizde, başlangıçta takas ettiğinizden daha fazlasını alabilirsiniz.
İşte yukarıda anlatılanlara basit bir örnek: Compound ile 100 dolar değerinde 100 DAI yatırırsanız, karşılığında 100 değerinde cDAI alırsınız. Diyelim ki mevduat döviz kurunuz 1:1. DAI üzerindeki faiz oranı %10 ise ve bir yıl orada kalırsa, bir yıl sonra DAI’den cDAI’ye döviz kuru 1,1:1 olur. DAI’nizi protokolden çektiğinizde de, 110 dolar değerinde 110 DAI geri almanız mümkün olacaktır.
Likidite havuzu ile yield farming yapmak
Kripto varlıklarınızdan daha fazla getiri elde etmenin bir başka yolu, merkezi olmayan borsalar için bir likidite sağlayıcısı olmaktır. Örneğin, bir kullanıcı Ethereum varlığını DAI ile değiştirmek için Uniswap’a giderse, Uniswap likidite havuzundan bir miktar DAI alacak ve kullanıcının değiştirdiği ETH’yi sisteme ekleyecektir. Bu, Uniswap’ın herhangi bir kriptoya sahip olmak zorunda kalmadan aklınıza gelebilecek hemen hemen tüm kripto para birimi çiftlerini sunmasına ve takas etmesine olanak tanıyan sistemdir.
Uniswap, topladığı ücretin bir kısmını likidite sağlayıcılarına öder. Her sağlayıcı tarafından alınan miktar, protokolün toplam likidite havuzundaki paylarına eşittir. Örneğin, toplam 20.000 dolar tutarındaki bir likidite havuzuna 100 dolarlık Ethereum ve 100 dolarlık DAI (toplam 200 dolar) katkıda bulunduğunuzu varsayalım. Böyle bir senaryoda fondaki payınız %1’dir. Ethereum ve DAI arasındaki alışverişlerde günlük olarak toplanan ücret miktarı 100 dolar ise, buradan 1 dolarlık bir gelir alabilirsiniz.
