Tokenomik terimi iki kelimeden oluşan bir portmantodur: token ve ekonomi. Tokenomik, bu nedenle bir kripto ekonomisinden daha temel olan bir token ekonomisidir. Bu, kripto para ekonomisinin niteliklerinden dağıtım ve üretime ve daha fazlasına kadar kapsayıcı olan bir veriler bütünüdür.
Token nedir?
Tokenomikte, kripto tokenleri (veya basitçe coinler), blok zinciri tabanlı projelerin mevcut bir blok zincirinin üzerine inşa ettiği değer birimleridir. Kripto tokenler, kripto para birimi gibi, takas edilebilir ve belirli bir değere sahip olabilir, ancak bunlar tamamen farklı bir dijital varlık sınıfıdır.
Token hakkında daha fazla bilgi edinmek için farklı token türleri hakkında bilgi sahibi olmak da önemlidir. Sınıflandırmalardan biri tokenleri Katman 1 ve Katman 2 olmak üzere iki türe ayırır.
Katman 1 tokenleri
Katman 1 tokenleri belirli bir blok zincirini temsil eder ve yatırım, tasarruf, satın alma vb. gibi diğer hizmetler için kullanılır. Bulundukları ağlar üzerinde her işlemi işlemek de yine tokenlerin bir görevidir.
Katman 2 tokenleri
Katman 2 tokenler, bir ağdaki merkezi olmayan uygulamaları ölçeklendirmek için tasarlanmıştır.
Bunlara ek olarak, kripto para meraklıları arasında popüler olan bir başka sınıflandırma türü daha bulunmaktadır.
Değiştirilebilir tokenler
Değiştirilebilirlik, aynı sınıftan bir başkasıyla değiştirilebilen varlıkların ortak bir özelliğidir. Değiştirilebilir tokenler bu nedenle aynı değere sahiptir ve birbirleri ile değiş tokuş edilebilirler. Bunu gündelik hayata aktarmak gerekirse, altın, değeri tüm ülkelerde aynı kaldığı için değiştirilebilir bir varlığa iyi bir örnek olarak verilebilir.
Değiştirilemez tokenler
Öte yandan, takas edilemez tokenler veya NFT‘ler benzersizdir ve eşit bir değeri yoktur. Sanat eseri, mobilya ve gayrimenkul gibi varlık tokenizasyonu ile oluşturulan NFT’ler esasen takas edilemez tokenler için iyi birer örnek olabilir. Dijital mülkiyetteki bu yeni devrim, NFT’yi son yıllarda çok popüler hale getirdi ve bazı ürünler milyonlarca dolara satıldı.
Güvenlik tokenleri
Güvenlik tokenleri, varlık parçalarının sahipliğini temsil eden dijital yatırım sözleşmeleridir.
Yardımcı tokenler
Yardımcı tokenler daha popüler olarak kullanılan yaygın bir alana sahiptir. Bir ICO aracılığıyla dağıtılırlar ve ağdan yararlanma amacı için kullanışlıdır.
Tokenleri etkileyen faktörler
Kripto Kripto para alanına yeni giren herkes için kriptotoken değerini önemli ölçüde etkileyebilecek faktörleri bilmek önemlidir.
Token dağıtımı ve tahsisi
Bir kripto tokenin değerini belirleyen en önemli faktörlerden biri token dağıtım yöntemidir. Token üretmenin iki yolu vardır, ya ön madencilikle ya da adil olan bir lansman ile. “Adil lansman” ifadesiyle, kripto para biriminin en başından beri topluluk tarafından çıkarıldığını, satın alındığını, sahip olunduğunu ve yönetildiği kastedilmektedir. Merkezi olmayan bir ağdır ve özel satın alma konsepti yoktur. Bununla birlikte, ön madencilikte, bazı kripto paralar halka arz edilmeden önce çıkarılır ve dağıtılır. Kripto paraların bir kısmı, ilk kripto para teklifine (ICO) dayalı olarak potansiyel alıcılara satılabilir. Bu, kurucuları, madencileri ve ilk yatırımcıları yeni üretilen kripto paralarla ödüllendirmenin bir yoludur. Bu nedenle, yatırım yaptığınız projenin meşru ve iddialı olduğundan emin olmak istiyorsanız, tokenlerini gelecekteki kullanıcılara adil bir şekilde dağıttığından emin olmalısınız.
Token temini
Token temini, kripto tokenomik çalışmalarında ihtiyaç duyulan çok önemli bir parametredir. Dolaşımdaki kripto para birimleri için toplam teklif ve maksimum teklif olmak üzere üç tür teklif vardır. Yinelenen teklif, halka açık olarak verilen ve dolaşımda olan kripto para birimi tokenlerinin sayısıyla ilgilidir. Öte yandan, toplam envanter, şu anda mevcut olan token sayısından yakılan tüm jetonların çıkarılmasıyla elde edilen değerdir. Şu anda dolaşımda olan tokenlerin ve bir şekilde kilitlenmiş olan tokenların toplam sayısı olarak hesaplanır. Son olarak, toplam arz, üretilebilecek maksimum token sayısını sayan maksimum arz ile karıştırılmamalıdır.
Bir tokenin stokuna yapılan bir bakış, geleceğinin iyi bir göstergesi olabilir. Geliştiriciler, aktif madencilik yoluyla dolaşımdaki token arzını artırabilir. Dolaşımdaki arz artmaya devam ederse, yatırımcılar tokenin değerinin artmasını bekleyebilir. Tersi bir durumda, çok fazla token piyasaya serbest bırakılırsa, değer de düşebilir.
Token piyasa değeri
Kripto para sektöründe, piyasa değeri veya piyasa kapitalizasyonu, token popülerliğini belirlemek için kullanılan bir ölçümdür. Mevcut piyasa fiyatının tokenin dolaşımdaki arzının çarpılmasıyla hesaplanabilir. Piyasa değeri, uzun vadede bile bir tokenin değerinin iyi bir göstergesi olabilir. Bu nedenle, küçük kripto para birimleri daha risklidir. Büyük market değerli kripto para birimlerinin birçok durumda uzun vade için daha iyi getiri ve güvenliği garanti etmesi muhtemeldir.
Token modeli
Her kripto tokenin, nihayetinde değerini belirleyen bir modeli vardır. Bazı tokenler enflasyonisttir, bu nedenle maksimum arza sahip değildirler ve zaman geçtikçe madenciliğe devam edilebilir. Bunun aksi, token arzının maksimum arz ile sınırlı olduğu deflasyonist token projeleridir. Deflasyonist tokenler, satılmayan madeni paraların dolaşımını önlemek için faydalıdır ve normalde piyasa dalgalanmalarından etkilenmez. Enflasyonist tokenler ise madencileri, yetki verenleri ve ağ doğrulayıcılarını iyi motive edebilir.
Fiyat istikrarı
Tokenomik, fiyat istikrarının etkilerinin araştırılmasının önemini de vurgulamaktadır. Kripto para birimleri, her zaman yatırımcının yararına çalışmayabilecek fiyat dalgalanmaları ile bilinir. Dalgalanmalar genellikle yatırımcı ilgisinde bir düşüşe yol açabilir. Ayrıca, dalgalanmalar ağ kısıtlamalarına da neden olabilmektedir. Yatırımcılar, projenin bu tür değişikliklerin üstesinden gelmek için elinden gelenin en iyisini yaptığından emin olmalıdır. Bu zorluk, arz seviyesine uygun yeterli sayıda token sağlanarak çözülebilir. Bu, fiyatı artıracak ve yatırımcıların tokenleri amaçlarına uygun olarak kullanmalarına izin verecektir. Tokenomik, geliştiricilerin bir denge oluşturarak fiyatları dengelemesine de yardımcı olabilir.
