Merkezi Olmayan Borsa(DEX) Nedir? Gelecekte Daha Fazla Kullanılacak Mı?
Merkeziyetsiz borsalar son zamanlarda yükselişte olan ve herhangi bir şekilde manipüle edilmesi zor olan borsalardır.
Merkezi Olmayan Borsa(DEX) Nedir?
Merkezi olmayan borsa (DEX) kripto alıcılarını ve satıcılarını birbirine bağlayan bir pazardır. Merkezi borsaların aksine herhangi bir kurum veya kuruluş tarafından yönetilmediğinden gözetim altında değildir. Herhangi bir DEX kullanıcısı iseniz bir otoriteye bağlı kalmadan, kimliğinizi paylaşmadan güvenli bir şekilde işlem yapabilirsiniz.
Merkeziyetsiz borsalar merkezi borsalara oranla çok daha güvenli olmasına karşın daha yeni olduğundan merkezi borsaların kapladığı işlem hacmi tüm piyasanın %98’inin üstünde bir sayıyı karşılıyor. Binance, FTX gibi merkezi olan borsalar kripto piyasasında devleşmiş durumda.
Kripto para camiasının henüz çok yeni olduğu ve ve yeni çıkan çoğu coinin merkeziyetsiz borsalarda yer aldığını varsayarsak Bitcoin üzerindeki ilgi altcoinlere doğru kaydıkça merkeziyetsiz borsaların kullanımının artacağını söylemek mümkün olacaktır.
Merkeziyetsiz borsaların merkezi borsalar gibi bir şeye bağlılığı olmadığından manipülasyon riski çok daha düşük olup fiyatta oynama gibi şeylere maruz kalma oranı minimum seviyededir. Merkeziyetsiz borsalara kayıt olmak için kimlik bilgilerinizi vermeniz gerekmez. Herhangi bir doğrulamaya ihtiyaç duyulmaz. Kişisel veriler herhangi bir depolama alanında tutulmadığından çalınamaz. Ayrıca merkeziyetsiz borsalar ulusal ve uluslararası müdahalelerden korunur.
Merkezi (CEX) ve Merkeziyetsiz (DEX) Borsaların Farkları Nelerdir?
- Merkezi borsalar merkeziyetsiz borsalara oranla çok daha yüksek işlem hacmine sahiptir.
- Merkeziyetsiz borsalar bize siber saldırılara karşı merkezi borsalara oranla çok daha yüksek bir koruma sunuyor.
- Merkeziyetsiz borsalarda veriler herhangi bir yerde tutulmadığından veri kaybı ihtimali de merkezi borsalara oranla çok daha yüksektir.
- Merkeziyetsiz borsalar doğası gereği müşteri hizmetlerine sahip olmayıp yapacağınız yanlış işlemlerde veya desteğe ihtiyaç duyduğunuzda karşınızda bir muhatap bulamamanız oldukça olasıdır.
- Merkeziyetsiz borsalarda işlem hızı merkezi borsalara oranla çok daha düşüktür. İşlemlerin blockchain üzerinde gönderilmesi ve kontrol edilmesi merkezi borsalara oranla çok daha yavaştır.
- DEX’ler gözetim altında değildir, bu da traderların işlem yapmak için özel anahtarların kontrolünden vazgeçmeleri gerekmediği anlamına gelir.
- Merkeziyetsiz borsalarda alım çeşitliliği çok daha fazladır. DEX’ler gözetim altında değildir, bu da tüccarların işlem yapmak için özel anahtarların kontrolünden vazgeçmeleri gerekmediği anlamına gelir.
Bir aracının yokluğunda, DEX’ler, üzerine inşa edildikleri Ethereum blok zinciri ile aynı “gaz” ücret yapısını kullanır. DEX’ler, Uniswap gibi borsalar için yaklaşık %0,3 gibi düşük bir ücret alır. Bu ücretler ağ kullanımına bağlı olarak dalgalansa da, merkezi alternatiflerde oluşan maliyetlerden çok daha düşük kalır.
Merkeziyetsiz borsalar tarafında Uniswap 1.6 milyar dolarlık değeri ile ilk sırayı alırken 1.1 milyar dolarlık değeri ile ikinci sırayı dYdX üçüncü sırayı ise 740 milyar dolarlık değeri ile PancakeSwap alıyor.